Gertrude & Alice

 Gertrude Stein & Alice B. Toklas

Gertrude Stein was een Amerikaans schrijfster die zich vanaf 1903 vestigde in Parijs. Daar vervulde zij een belangrijke rol in de kunstenaarsscene. Haar huis fungeerde jarenlang als artistieke 'salon', waar bekende kunstenaars als Picasso,  Matisse en Gauguin kind aan huis waren, van wie zij veel kunst verzamelde. Ook veel (Amerikaanse) schrijvers bezochten haar salons, zoals Hemingway, T.S. Eliot en Ezra Pound. Stein woonde samen met haar vriendin & levenspartner Alice Toklas. 

Een culinaire inkijk

Voor meer inkijk in het leven van deze twee vrouwen kan ik je deze twee boeken aanbevelen: 

• Het boek van zout - Monique Truong
• Het kookboek van Alice B. Toklas

Wel een sterk 'culinair gekruide' inkijk dan. Het boek van Toklas bevat veel van haar memoires, maar gaat vooral over al de lekkere maaltijden die zij in haar leven gegeten heeft. En natuurlijk staat het bomvol met recepten, van haarzelf, of gekregen van vrienden. 

"Voor ik naar Parijs kwam, was ik weliswaar geïnteresseerd in eten, maar niet in koken. Toen ik in 1908 met Gertrude Stein ging samenwonen aan de rue de Fleurus, besliste zij dat we voor de zondagsoupers Amerikaans zouden eten, want zij had genoeg frans en Italiaans gehad; de bediende was er dan niet en ik zou de hele keuken voor mezelf hebben. Dus begon ik met het maken van de simpele gerechten die ik bij mensen in [..] Californië had gegeten: kippenragoût, maisbrood, appel- en citroentaart."

De kok

Het andere boek is een roman en vertelt het verhaal van de Vietnamese kok van Gertrude en Alice. Vijf jaar lang kookt hij voor hen en leert hen heel goed kennen. Maar wie is hij zelf? Binh is een banneling, gevangen tussen twee culturen; hij blijft moeite houden met de Franse taal. Na die vijf jaar gaan Gertrude en Alice terug naar Amerika; wat doet Binh? Blijft hij in Parijs of reist hij met hen mee? In stukjes en beetjes leren we via flashbacks over Binhs leven. Over zijn overtocht (over de 'zoute' zee) vanuit Vietnam, zijn ontmoetingen in Parijs (bijvoorbeeld met 'de man op de brug'), de gesprekken met zijn (overleden?) vader, zijn liefde voor Sweet Sunday-man...Maar wat is waar en niet waar van zijn verhalen? In hoeverre is Binh een onbetrouwbare verteller? Zijn herinneringen niet altijd gekleurd? 

Het is een prachtig geschreven, ontroerend en gelaagd verhaal, dat je niet makkelijk weglegt.

"Maar op de dag dat ik de man op de brug ontmoette, zouden er nog vele dagen en twee jaren verstrijken eer ik mijn madame en madame vond. Dit is de eerste maandag sinds ik in de Rue de Fleurus werk dat ik hier weer ben, met mijn handen op de reling, mijn gezicht naar de rivier gekeerd. Mijn dagen behoren nu tenslotte twee Amerikaanse dames toe en die houden me aan het werk met de culinaire bedrijvigheid die de grondslag is van elk huishouden dat voortdurend gasten ontvangt. Rechthoekige lappen feuilleteedeeg, rondjes pâte brisée, kommen geslagen room, verse vruchtenmoezen, fondantbloempjes en chocoladeblaadjes vormen de basis van de zoetigheden die mijn dagen en andermans mond vullen."

Veel leesplezier wens ik je weer, 

Madeleine 

Het boek van zout - Monique Truong  ISBN 90 234 1267 2

Oorspr. titel The Book of Salt

NL vert. Heleen ten Holt

Het kookboek van Alice B. Toklas    ISBN 90 254 5609 x

NL vert. Joke Schretlen