Murakami; love it or leave it
De boeken van Haruki Murakami zijn een beetje als koriander: óf je bent er gek op, óf je hebt er een hekel aan. Geen tussenweg. Dat merk ik in ieder geval bij andere lezers om me heen. Ik zelf ben gek op koriander en ja, ook op Murakami. Het eerste boek dat ik van hem las was Kafka op het strand en ik was gelijk helemaal verkocht!
In de tussentijd heb ik ook gelezen: Norwegian Wood, De kleurloze Tsukuri Tazaki en zijn pelgrimsjaren, en After Dark. En onlangs las ik De opwindvogelkronieken.
De opwindvogel is nog door niemand ooit gezien. Maar protagonist Toru Okada en zijn vrouw Kumiko horen hem elke dag:
"Vanuit een bosje bomen in de buurt klonk het mechanisch gekrijs van een vogel: Kiiiii, alsof hij een veer zat op te winden. Wij noemden hem dan ook de opwindvogel. [..] Elke dag kwam de opwindvogel naar dat bosje in de buurt om de veren van ons rustige wereldje op te winden."
Toru en zijn vrouw leiden een rustig leventje. Toru zit werkloos thuis, Kumiko heeft een kantoorbaan en ze zijn best gelukkig met elkaar. Plots komt er een eind aan die rust. Hun kat verdwijnt spoorloos, Toru ontvangt rare telefoontjes van een onbekende vrouw en dan verdwijnt ook Kumiko. Toru gaat vervolgens op zoek naar vrouw en kat en dan ontspint zich een verhaal vol surrealistische gebeurtenissen en vreemde personages. Allerlei elementen die in andere Murakami-romans een rol spelen komen ook hier terug: katten uiteraard, raadselachtige vrouwen, vreemde seks, een zoektocht naar een verdwenen persoon, diepe putten, heel veel vogels, whisky, liefde voor muziek, mensen en dieren met vreemde namen....Maar Murakami's prachtige schrijfstijl zorgt ervoor dat jij als lezer het onmogelijke als 'normaal' aanneemt.
Murakami neemt de tijd om de verhalen van alle personages, die Toru ontmoet, te vertellen. Bijvoorbeeld de helderziende zusjes Malta en Kreta Kano, zijn zestienjarig buurmeisje May Kasahara, luitenant Mamiya, die gruwelijke dingen heeft beleefd in de oorlog. De jongen Kaneel, die niet meer praat en zijn moeder Nootmuskaat; zij helpen Toru bij zijn zoektocht. Een belangrijke rol is weggelegd voor Noburu Wataya, de broer van Kumiko. Hij is een populair politicus en begenadigd spreker, maar tussen Toru en hem botert het niet. Wat voert Noburu in zijn schild, wat heeft hij te maken met de verdwijning van Kumiko? Al deze verhalen worden in stukjes aan de lezer opgedist, afgewisseld met het verhaal van Toru. Zo ontstaat langzaam een berg puzzelstukjes en raadsels, waar in het derde deel van het boek (soms!) een antwoord op komt. Vaak lopen droom en werkelijkheid door elkaar. Zoals Toru zegt in het boek: "feiten zijn misschien niet waar, en de waarheid berust misschien niet op feiten."
Murakami zegt zelf in zijn nawoord:"[..] men kon niet van mij verlangen dat ik op alle raadsels een duidelijk antwoord vond. De wereld hangt van (of vanwege) onoplosbare raadsels aan elkaar - zo kijk ik er in de grond van de zaak tegenaan."
Er gebeurt zoveel en zoveel bizars in dit verhaal dat ik het onmogelijk kan samenvatten. Ik heb ook lang niet alles begrepen, maar is dat erg? Is dat überhaupt mogelijk? In zijn nawoord zegt vertaler Jacques Westerhoven hierover dat de lezer zich misschien zal afvragen waar het nu precies allemaal om ging, maar hij zal het erover eens zijn "dat dit boek een bijzonder serieuze poging is om iets zinnigs te zeggen over de problematiek van het menselijk bestaan. En omdat dit een problematiek is die even vormloos is als chaotisch, ligt het voor de hand dat een boek als dit net zo wanordelijk is als het leven zelf."
Ik heb enorm genoten van deze roman. Murakami zet je aan het denken, over de kern van het leven, over werkelijkheid versus fictie/ dromen/ gedachten (wat is waarheid?), over de vraag in hoeverre je een ander echt kunt kennen. En is het leven chaos en toeval, of is er sprake van een 'plan', oftewel een 'vogel' die de veren van de wereld opdraait?
Voor nu, veel leesplezier en lieve groet,
Madeleine
De opwindvogelkronieken - Haruki Murakami ISBN 978 90 254 4442 6
Ned. vert. Jacques Westerhoven
Kafka op het strand - Haruki Murakami ISBN 978 90 450 0094 7
Ned. vert. Jacques Westerhoven
Reacties
Een reactie posten