Een geheimzinnig kookboek

Mysterieën

"Een waar feestmaal bestaat gedeeltelijk uit mysterieën.."

Mysterieën genoeg in deze prachtige historische roman van Lawrence Norfolk: heksenvervolging, verdwenen tuinen, een geheimzinnig kookboek, een afgezonderd landhuis....Midden 16e eeuw worden John Saturnall en zijn moeder Susan verdreven uit het dorpje Buckland. Woedende dorpelingen, onder leiding van de puriteinse kerkvoogd Marpot, beschuldigen Susan van hekserij. De twee vluchten het bos in, waar ze proberen te overleven van wat de natuur ze geeft. Susan heeft een oud, geheimzinnig kookboek waarin de 'tuinen van Saturnus' beschreven staan; deze tuinen met hun overvloed aan voedsel staan symbool voor het Paradijs, waarin iedereen gelijk was. 

John leert van zijn moeder van alles over planten, kruiden en eeuwenoude recepten voor het 'feestmaal van Saturnus'. Bovendien beschikt hij over een zeer gevoelige neus waarmee hij allerlei smaken en geuren feilloos kan onderscheiden (ja...dat deed mij ook een beetje denken aan die andere 'neus' uit Het Parfum, al is dit boek niet zo eng..) 

Van bordenwasser tot kok

Helaas overleeft Susan de koude winter niet; ze sterft voordat ze John deelgenoot kan maken van ál haar geheimen. John komt uiteindelijk terecht op Buckland Manor, het landgoed aan de andere kant van de vallei, dat toebehoort aan William Freemantle. Eerst wordt hij daar aangesteld als bordenwasser, maar dankzij zijn uitmuntend kooktalent klimt hij algauw op tot kok. John maakt kennis met de eigenwijze, maar broodmagere dochter des huizes, Lucretia. Ze weigert alle voedsel, maar uiteraard is het John die haar toch weer aan het eten krijgt met zijn heerlijke gerechten. En, beetje voorspelbaar...hij wint natuurlijk ook haar hart.

Feestmaal voor de koning

Ook voor de Engelse koning Charles mag John een feestmaal koken: 

"In de keuken werden dienbladen beladen met kleine vleespasteitjes met een laagje spinazie en walnoten erop. Ernaast wachtten borden met ballen schaapsgehakt gekruid met saffraan en gegarneerd met partjes citroen. (...) Borden vol in dunne plakjes gesneden rundvlees met artisjok en pistachepasta, en vervolgens uitgeholde witte broodjes met fijngehakte eieren, zoete kruiden, kaneel en zout. (...) Meloen in siroop, kapoenensoep, gekookte duiven in saus, een hachee van kuikens met salade, gebraden reekalf met een italiaanse vulling, een custardpudding, lillend op een taart van groene Pearmain-appels..."

Dan breekt de Engelse burgeroorlog uit. Heerste er voor de oorlog een enorme overvloed in de Buckland Manor keukens, na de oorlog komt de schaarste. Maar dankzij zijn vindingrijkheid weet John toch nog voor iedereen eten op tafel te brengen. De schaarste wordt niet alleen veroorzaakt door de oorlog met al zijn plunderingen, ook het beleid van de puriteinse republikein Oliver Cromwell, die na de burgeroorlog de macht greep, is daar debet aan. Wars van alle luxe verbiedt hij het voorheen zo overdadige en luxe culinaire leven in Engeland. Lucretia wordt intussen gedwongen te trouwen met de horkerige Piers. John wordt tegengewerkt door de jaloers Coake, Buckland Manor wordt ingenomen door de mannen van John's oude vijand Marpot. Ondertussen wordt er gekookt en gekookt en gekookt...

Saturnaliën

Niet alle mysteries worden (even goed) uitgewerkt of opgelost in dit verhaal, maar toch vond ik het een heerlijk en spannend boek om te lezen. De keuken- en kookscènes zijn in ieder geval prachtig beschreven. De verhalende hoofdstukken in het boek worden afgewisseld met fragmenten uit het kookboek van John Saturnall; de recepten corresponderen steeds op een bepaalde manier met de ontwikkelingen in het verhaal. 

Lawrence Norfolk baseerde zich voor dit boek op o.a. oude 17e eeuwse kookboeken en hij bestudeerde de oude Engelse eetcultuur. Ik vind hem een heel fijne verteller en ga zeker nog meer van hem lezen (ik heb nog in de boekenkast staan:  Het woordenboek van Lemprière

Ter info: 

De Saturnaliën waren een Romeins feest, gehouden in december; een feest ter ere van Saturnus, god van de landbouw. Eén van de belangrijkste elementen was het feit dat heren en slaven voor die gelegenheid op gelijke voet stonden. Mensen gaven elkaar maskers en poppen cadeau, er werd geofferd aan Saturnus en het feest werd besloten met een enorm openbaar feestmaal. 


Veel culinair plezier met dit boek weer,  lieve groet,

Madeleine 

  • Het feestmaal van John Saturnall - Lawrence Norfolk
  • Vert. (2012) Johannes Jonkers
  • ISBN 978 90 234 7376 3      

*Deze blogpost is al eerder gepubliceerd op mijn Hebban-blog : LekkerLezen

Reacties