De nieuwe Yanagihara

 Naar het paradijs 

De titel van dit nieuwe boek van Hanya Yanagihara klinkt geweldig, maar wat werd ik depressief van dit verhaal! Niet omdat ik het een slecht boek vond, integendeel! Maar het verhaal sluit zo naadloos aan op de actualiteit en schetst een zeer verontrustend beeld van de (onze) toekomst. De wereld gaat aan virussen, hitte en droogte ten onder. In het laatste deel zijn de buitentemperaturen zo hoog opgelopen dat je zonder 'koelpak'  eigenlijk niet meer naar buiten kan. Veel mensen wonen in haastig opgezette krottenwijken: 

"Ik bleef [..] staan kijken naar de nieuwste generatie krotbewoners die daar rondscharrelde. [..] Er woonden zo'n tweehonderd mensen op het plein, en hoewel ze wisten dat hun huis op een avond zou worden platgewalst door een bulldozer, bleven ze maar komen: het was hier veiliger dan onder een brug of in een tunnel......."

Ik sloeg die dag de krant open en zag deze foto's en dit artikel:

Het leken wel illustraties bij het verhaal, maar helaas, de roman wordt hier ingehaald door de werkelijkheid.....

Over het boek: 

Naar het paradijs is een groots opgezette roman, die bestaat uit drie (redelijk op zichzelf staande) delen. Deel I speelt in 1893, deel II in 1993 en deel III eind 21ste eeuw.  Het derde, dystopische, deel, Zone Acht genaamd, vond ik zoals gezegd het aangrijpendst en angstwekkend actueel: de wereld wordt geteisterd door enorm hoge temperaturen, water- en voedseltekorten, door pandemieën, angstige burgers worden in alles gecontroleerd door de staat. De staat probeert kost wat kost nieuwe virus-uitbraken te voorkomen. Boeken zijn verboden, bomen & natuur zijn grotendeels verdwenen...

In dit laatste deel spelen twee verhalen een rol: dat van Charlie, een eenzame jonge vrouw die als kind is getroffen door een virus en daardoor allerlei verminkingen heeft opgelopen; ook haar karakter is erdoor aangetast - haar gevoelens lijken afgestompt, ze kan moeilijk communiceren met anderen. Het andere verhaal is dat van haar grootvader Charles; een wetenschapper in dienst van de overheid en destijds mede-oprichter van de 'quarantaine'-kampen waar virus-lijders werden weggestopt. Overigens (zeker in eerste instantie) werd dit met de beste bedoelingen gedaan. Waarmee Yanagihara laat zien hoe samenlevingen kunnen ontsporen, hoe 'beste bedoelingen' kunnen ontaarden in iets verschrikkelijks, iets gruwelijks. 

De drie delen hebben op eerste gezicht niet zoveel met elkaar te maken. Wel komen in alle verhalen dezelfde namen voor. In elk verhaal zit een David Bingham, Charles Griffith, Edward Bishop, een Adam, een Nathaniel...En ook het huis op Washington Square, New York speelt in alle drie verhalen een rol. Dat is soms verwarrend (ik vond zeker het tweede deel lastig om 'in te komen' omdat ik me toch, tegen beter weten in, steeds maar afvroeg wat de connecties waren tussen de personages uit deel I en deel II). (en die zijn er niet) Maar het is wel duidelijk waarom Yanagihara hiervoor gekozen heeft: het maakt niet uit of jij als David of Charles nu leeft in de 19e, 20e of 21e eeuw, arm of rijk bent: ieder mens is eenzaam en heeft dezelfde verlangens, verlangt naar liefde en geborgenheid, is op zoek naar zijn eigen identiteit. De mens blijft streven naar verbetering, naar een beter leven. Met altijd weer de keuze tussen enerzijds het bekende// lekker veilig of anderszijds je storten in het onbekende. De mens blijft zoeken naar het paradijs (en zal het nooit vinden).

Het Amerika in deze roman is trouwens niet het Amerika zoals we het nu kennen. Amerika bestaat in dit verhaal uit diverse kleine 'landjes', zoals bijvoorbeeld 'Het Westen' , de 'Vrije Staten' of 'De Kolonieën'. Je vindt een kaart ervan voorin de roman. In deel I , genaamd Washington Square' volgen we de rijke erfgenaam David Bingham, een wat zwakke, nerveuze jongeman die leidt aan 'toevallen' (depressies?). In De Vrije Staten zijn homo-huwelijken heel gewoon. Ook komt het vaak voor dat jonge mensen worden 'uitgehuwelijkt'. Maar David ziet niet zoveel in de rijke Charles Griffith, die zijn grootvader voor hem heeft uitgezocht; hij valt als een blok voor de vrijgevochten Edward Bishop. Ook in dit verhaal spelen ziektes en epidemieën al een rol; er is veel sprake van 'de' ziekte (aids?).

De David in deel II is afkomstig uit Hawaii, waarvoor Yanagihara een heel nieuwe geschiedenis heeft verzonnen. David is de laatste telg uit het Hawaiiaanse koningsgeslacht; maar Hawaii is inmiddels door Amerika ingenomen. Van zijn vader, ook een David, vernemen we de geschiedenis middels brieven die hij schreef aan zijn zoon David (Kawika op z'n Hawaiiaans) . Ik vond zelf deel II het minst geslaagde deel; dat lag vooral aan het verhaal van Davids vader, waar ik maar geen vat op kreeg. Nee, het eerste deel greep me gelijk, het derde deel liet me verpletterd achter, maar in deel II ervoer ik een beetje een inzinking in de roman helaas. 

De verhalen zijn dermate complex en ingewikkeld dat ik er hier geen verdere samenvatting van ga geven. Bovendien zou ik dan misschien teveel weggeven. Maar ik kan je zeker aanraden deze roman te lezen! Het is een hele kluif , ruim 660 bladzijden, maar zéer de moeite waard. Alleen: lees het niet als je je toch al een beetje zo-zo voelt, vooral het laatste deel grijpt je zeker naar de keel. 

Veel leesplezier, 

Madeleine 

Titel: Naar het paradijs 

Auteur : Hanya Yanagihara

Vertaald door : Inger Limburg, Lucie van Rooijen

ISBN : 978 90 468 2896 0