Door andere ogen

 Een ander perspectief

De meeste romans worden geschreven vanuit een menselijk perspectief. Meestal is dat één perspectief, kijken we door de ogen van één personage. Soms zijn het er meerdere. Maar er zijn ook romans waarbij de auteur het verhaal laat zien door heel andere ogen, niet-menselijke ogen. Ik geef een paar leuke voorbeelden. 

Een stukje hout

In zijn boek "Het vloekhout"  kiest schrijver Johan de Boose voor een wel heel origineel perspectief. Het verhaal wordt namelijk verteld door een stuk hout; het is afkomstig uit het kruis waarmee de profeet Jesjoea ooit werd gekruisigd. Het stukje hout bezit magische krachten: het kan praten en het doet iets speciaals met degene die het aanraakt. Dan gaat het hout 'op reis' door de wereld en door de tijd en wij reizen met hem mee: hij komt o.a. terecht bij een Romeinse keizer, bij de Russische tsaar, bij fascisten, communisten, bij kunstenaars. Zo reizen we door de geschiedenis waarbij het stukje hout ons, op geheel wijze, van commentaar voorziet. 

Dieren

Er zijn nogal wat voorbeelden van verhalen die verteld worden door dieren; en vaak zijn dat katten of honden. Niet zo'n verwonderlijke keuze, aangezien deze dieren dicht bij ons mensen staan. Velen van ons hebben huisdieren, meestal een kat of hond (die we dan ook nog vaak 'menselijke' eigenschappen toedichten). Om enkele boeken te noemen: "Dagboek van een poes" - Remco Campert, of "Reisverslag van een kat" - Hiro Arikawa. Verteld vanuit een hond: "De memoires van Norton, filosoof en hond" - Hakan Nesser. 

Maar ook andere dieren komen aan bod. Zo las ik onlangs "De verwarde cavia" , van Paulien Cornelisse. Grappige en herkenbare roman over de wederwaardigheden op een kantoor, in dit geval verteld door een vrouwtjescavia (maar dan wel eentje met heel menselijke trekjes). Jan Mersbergen koos in zijn roman "De ruiter" voor het perspectief van een paard; een oud afgeleefd paar dat dient als luisterend oor voor zijn eigenaar. En in "Firmin" van Sam Savage komt een lezende, literatuur minnende rat aan het woord. 

Verschillende gezichtspunten

Een wel heel opmerkelijke perspectiefkeuze maakte schrijfster Gerda Blees in haar roman "Wij zijn licht". In dit boek komt in elk hoofdstuk een ander 'personage' aan het woord, die op geheel eigen wijze naar de gebeurtenissen kijkt. Soms zijn het mensen, zoals 'de buren' of 'de raadsvrouw'.  Maar vaker is het niet-menselijk en kijken we door de ogen van: 'de feiten', of 'de nacht', 'het dagelijks brood' of zelfs 'een sinaasappelgeur'. Vreemd? Jazeker, maar toch ga je er tijdens het lezen helemaal in mee. 

Ga je éen van deze boeken lezen met je boekenclub, dan zijn hier een paar leuke discussievragen: 

• Waarom koos de auteur nou juist voor dít perspectief?
• Identificatie is één van de belangrijke elementen van literatuur. Kon je je in dit geval als lezer wel identificeren met een niet menselijk personage? 
• Heeft de auteur dit personage voornamelijk menselijke (karakter-)eigenschappen gegeven of heeft hij/zij juist recht gedaan aan het eigene van dit dier/ding? 
• Stel dat de auteur had gekozen voor een menselijk perspectief, wat had dat voor gevolgen gehad voor het verhaal? 

Ik wens je weer veel leesplezier. Mocht je zelf nog een mooi boek gelezen hebben  met een 'ander' perspectief: deel het bij de reacties hieronder. Leuk!

Lieve groet, 

Madeleine

• Het vloekhout - Johan de Boose  ISBN  978 94 031 2040 9
• Dagboek van een poes - Remco Campert ISBN 978 90 234 6509 6
• Reisverslag van een kat - Hiro Arikawa ISBN 978 90 263 4978 2
• De memoires van Norton, filosoof  en hond - Hakan Nesser ISBN 978 90 445 3903 5
• De verwarde cavia - Paulien Cornelisse ISBN 978 90 824 3020 2
• Firmin - Sam Savage  ISBN 978 90 5672 287 6
• Wij zijn licht - Gerda Blees ISBN 978 90 5759 000 9