"Dit is geen restaurant"

 Boos op kookboeken

Hou je ook zo van koken? Dan heb je je vast wel eens afgevraagd wát de schrijver van je kookboek nu precies bedoelt met dat ‘klontje’ boter, een ‘scheut’ olie of  een ‘snufje’, ‘toefje’ van dit of dat ? En hoe groot is eigenlijk een ‘middelgrote’ ui ? Dat en nog veel meer vraagt Julian Barnes zich ook af. Je kent hem vast wel van boeken als Alsof het voorbij is, Flauberts papegaai of De man in de rode mantel. Maar naast schrijver is hij ook amateur-kok en staat dus regelmatig in de keuken.  Als kok met niet al te veel zelfvertrouwen beroept hij zich vaak op een kookboek. En dat is precies waar het misgaat… Zoals je kunt lezen in Wijsneus in de keuken.

Barnes noemt zichzelf een ‘wijsneus in de keuken’; dat wil zeggen dat hij nogal eens moppert waarom (de meeste) kookboeken niet duidelijker geschreven zijn. Met veel humor en zelfspot beschrijft hij zijn kookavonturen. Hoe hij langzaamaan steeds meer gaat koken, zeer tegen de heersende gewoonte binnen zijn familie (waar de keuken vooral het domein van de vrouw is). En hoe hij houvast probeert te zoeken in kookboeken, alleen maar om te ontdekken dat er vaak fouten in staan, stappen uit recepten ontbreken, dat de bereidingstijd niet klopt, en dat er wordt gewerkt met aanduidingen als ‘wolkjes’, ‘klontjes’, ‘scheutjes’ etc.

 “Een chirurg schrijft toch ook niet ‘Doe een scheut verdovingsmiddel in de slang en snijd een homp vlees af’, is wat Barnes hierover zegt. En:

 "Ik heb een heel precies boodschappenlijstje nodig en een kookboek met een vaderlijke toon. [...] In de keuken ben ik een angstige wijsneus. Ik houd me vast aan gasstanden en kooktijden. Ik vertrouw meer op instrumenten dan op mezelf. Ik betwijfel of ik ooit zal kunnen bepalen of een stuk vlees gaar is door er met mijn wijsvinger op te drukken.”

 Heel vaak zijn de beschreven gerechten niet te maken in een gewone amateurkeuken. En nooit ziet je eindresultaat eruit ‘zoals op het plaatje’…Toch blijft hij plezier houden in het koken en dat spat ook van de bladzijden af. Af en toe nemen zijn kookavonturen ook een hilarische wending; bijvoorbeeld als hij een konijn moet maken in chocoladesaus en tijdens het koken de suiker explodeert.

 "DIT IS GEEN RESTAURANT"

Ook heel grappig zijn de beschrijvingen van zijn keuken en keukengerei. Zoals het stuk waarin hij ons vertelt over het uitruimen van die éne keukenla, waar van alles in terechtkomt. Klinkt het je niet bekend in de oren: een half pak houten barbecueprikkers, vier champagne-afsluiters, een kalkoenpipet, slabestek met girafsteel, een vieze plastic spatel, een truffelrasp, een paar buigrietjes, een schilderijhaak, oud vliegtuigbestek, diverse eetstokjes, een paar spinnenlijkjes….(en dat je na het uitruimen het meeste weer terugstopt in de la).

 Eén van Barnes’ tips: hou het eenvoudig. Probeer thuis geen Heston Blumenthal gerechten, die geheid leiden tot mislukking. Hou je gewoon bij die gegratineerde bloemkoolschotel die je zo goed kunt klaarmaken. En: “Eén van de nuttigste en meeste bevrijdende [dingen om te kopen] zou een bordje zijn dat de thuiskok op momenten van oplopende spanning duidelijk in het zicht zou kunnen plaatsen:

"DIT IS GEEN RESTAURANT. “

Wijsneus in de keuken bevat geen recepten of mooie plaatjes, maar is wel heel vermakelijk leesvoer. Met veel plezier gelezen!

Madeleine

Titel: Wijsneus in de Keuken (oorspr. The Pedant in the Kitchen)

 Auteur: Julian Barnes

Ned.vertaling: Ronald Vlek

ISBN: 978 90 450 2532 2