Wat een gruwelijk begin :
"De baby was dood. Er waren maar een paar seconden voor nodig geweest."
Even twijfelde ik of ik wel verder wilde lezen. Maar achteraf ben ik blij dat ik dat heb gedaan. De perfecte oppas (voorheen Een zachte hand genoemd) is ijzingwekkend ja, maar ook prachtig en vlijmscherp. Een vlijmscherpe observatie van hoe ouders (met name moeders) moeten kiezen tussen hun eigen dromen en ontwikkeling enerzijds en de zorg voor hun kinderen anderzijds. Daarnaast beschrijft Slimani heel subtiel de vaak onoverbrugbare verschillen tussen hoger opgeleiden en de lagere klasse.
Hoe is het zo gekomen?
Paul en Myriam zijn een hoogopgeleid stel, ze wonen in Parijs. Paul heeft een veeleisende baan en Myriam wil eigenlijk na haar rechtenstudie weer aan de slag als advocaat. Als ze op een dag een mooi aanbod krijgt, besluiten ze een nanny in te huren voor hun kinderen, de onhandelbare Mila en het lieve jongetje Adam. Ze vinden de stille, eenzame Louise, wiens man ervandoor is en die geen contact meer heeft met haar eigen dochter. Niet dat Paul en Myriam daar in geïnteresseerd zijn. Eigenlijk weten ze niks van Louise, die afkomstig is uit een lagere sociale klasse dan zijzelf. Louise werkt hard, de kinderen mogen haar, en ze brengt orde in het chaotische gezin. Langzaamaan maakt ze een steeds groter deel uit van het gezinsleven, maar ze begint ook rare trekjes te vertonen. Myriam ziet het, maar durft er niet echt iets van te zeggen.Jij als lezer voelt dat er ergens iets niet klopt, je krijgt een voorgevoel van de slechte afloop.
Gaandeweg krijg je door flashbacks meer inzicht in het verleden en het karakter van Louise. Je ziet haar eenzaamheid en armoede, hoe ze heeft geleden onder haar man. Ondertussen is Louise de ideale oppas, ze kookt, ze bakt taarten, verzorgt kinderfeestjes. Als de kinderen zo groot worden dat ze naar school kunnen, wil Louise haar eigen ontslag voorkomen door ervoor te zorgen dat Myriam weer zwanger raakt. Met de komst van een nieuwe baby immers kan ze in het gezin blijven.
"Die baby wenst ze dwangmatig als een fanaticus, verblind als een bezetene. Zelden heeft ze iets liever gewild, zo erg dat het pijn doet, zo erg dat ze in staat is om alles wat tussen haar en de vervulling van haar wens komt te verstikken, te verbranden, te vernietigen."
Maar natuurlijk gaat dit plan helemaal niet door. Als Myriam en Paul duidelijk steeds meer afstand van haar nemen, slaan bij Louise de stoppen door.
Geen schuld
De roman is losjes gebaseerd op een waargebeurd verhaal uit 2012: een Dominicaanse nanny in New York vermoordde de twee kinderen onder haar hoede.
Slimani legt eigenlijk bij niemand de schuld neer over het gebeurde: ze veroordeelt niemand. Ze heeft geen kritiek op de ouders om allebei fulltime te werken. Ze veroordeelt ook Louise niet. Wel stelt ze diverse problemen aan de kaak: het voortdurend schipperen van moderne ouders tussen werk en ouderschap, de moeilijkheden van het opvoeden op zich, de breuk tussen hogere en lagere klassen, het schuldgevoel om je kind aan een ander over te laten, de angst om de sleutels van je huis (en je leven) aan een ander te geven...
Een spannende, soms herkenbare en beangstigende roman, waarover je nog lang blijft nadenken.
Madeleine
De perfecte oppas - Leïla Slimani ISBN 978 90 468 2591 4
Verder lezen/ kijken?
Het veilige huis - Anna Downes
A gate at the stairs - Lorrie Moore
The Help - Kathryn Stockett
Film: The Hand that rocks the Cradle (1992) - regie Curtis Lee Hanson (over een ontsporende nanny)
Reacties
Een reactie posten